Pareto Kuralı ve Geometrik Hedefler

Antikırılgan olmak için %20’in önemi

Photo by MARIOLA GROBELSKA on Unsplash

2018 itibariyle Rutin hedeflerime ek olarak neden bir de “Geometrik” hedefleri eklemeye başladığımı anlatmak istiyorum.

---

2017’de yaz aylarında kitaplarım kitaplığıma sığmamaya başladığı için annem bana mahallemizde ikinci el eşyaları satan, aile dostumuz olan Ömer abimizden bana dolap satın alıyor. Ömer abi de o sıralar Suriye’den gelen ailelere kendince yardım etmeye çalışıyor, genç arkadaşları kendi dükkanında çalıştırıyordu.

Ben evde yokken yeni kitaplığı 25 yaşlarında Muhammed isimli Suriyeli bir genç getirmiş. Kitaplığı kurarken IELTS ve TOEFL kitaplarıma uzun uzun bakarken annem ona “İstediğin kitabı alabilirsin, Ömer abiyi tanıyoruz, sonra istediğin zaman getirirsin” demiş. Muhammed de şöyle cevap vermiş “Abla, ben Suriye’de 2 üniversite bitirdim, yüksek lisans yaptım ama İngilizceyi hep erteledim. Savaş çıktı, Üniversitede öğrendiğim bilgimin değeri sıfır burada. Keşke İngilizce öğrenseydim. Şimdi daha güzel yerlerde çalışabilirdim”.

Photo by Samuel Regan-Asante on Unsplash

Annem bana bunu anlattıktan sonra kendime gelmem birkaç günümü aldı. Kendimi, ailemi düşündüm. Savaş çıksa, başka bir ülkeye taşınmak zorunda kalsam, sıfırdan hayatımı kurmak zorunda kalsam, kendimi, ailemi geçindirebileceğim yeteneklerim, kapasitem var mı?

Bu kişisel sorgu hayatımın önemli dönüm noktalarından biri oldu. Aldığım diplomanın, bir çok sertifikanın Türkiye’nin dışında değeri sıfır olduğunu anladım ve dünya çapında kendimi geçindirebileceğim, daha da antikırlılgan¹ olabileceğim yetenek setlerine odaklandım.

Peki bunu hayatıma nasıl uygulamaya başladım?

Pareto kuralını baz alarak. Pareto Kuralı (80-20 Kuralı olarak da bilinir), İtalyan ekonomist Vilfredo Pareto’nun 1906 yılında, ülkesindeki gelir dağılımının eşitsizliğini göstermek için oluşturduğu bir matematiksel formüle dayanır. Çoğu olay için, etkilerin kabaca %80'inin etkenlerin %20'sinden kaynaklandığını belirtir. İş dünyasında yaygın bir kuraldır; örn. "satışların %80'i müşterilerin %20'sinden gelir.”

Photo by Austin Distel on Unsplash

Bu kuralın geçerli olduğu alanlara dair sınırsız örnek üretilebilir. Yüzdelerde değişiklik olabilse de (85–15/ 90–10/ 95–5), 80–20 kuralının ana prensibi değişmez.

Kendim için şöyle bir sonuç çıkardım:

Eğitim hayatımda 15 sene boyunca öğrendiklerimin neredeyse sadece %10’nu hayatımda kullanarak bundan fayda ve gelir elde ediyorum. Benim için maddeler şöyle:

• İngilizce

• Bilgisayar

• Öğretme becerileri

Bu üç madde aslında geometrik, yani sürekli artan etkisine sahip olan becerilerdir. Hayatımın bir çok alanını etkiledi ve etkilemeye devam ediyor.

Photo by NASA on Unsplash

O zaman şunu düşünündüm: Geometrik etkisine sahip benim için başka hangi beceriler olabilir? Şahsım adıma konuşmak gerekirse:

• Kitap okuma becerisi

• Not tutma, sentezleme ve yeni fikirleri üretme becerisi

• Yazma becerisi

• Etkili konuşma becerisi

• Sosyal Medyayı etkili ve faydalı kullanma becerisi

• Yazılım (Full Stack Dev.)

Geometrik etkisine sahip olan becerileri/hedefleri çıkardıktan ve hayatıma dahil ettikten sonra 2018’de günümü ve haftamı planlarken şöyle planlamaya başladım: Yapılacaklar listemdeki 10 maddeden 7’si rutin işler, 3’ü ise Geometrik hedefler. 2020’den sonra rutin işlerim ve geometrik hedeflerim %50 / %50 olmaya başladı.

---

2023’ü tasarlarken:

• %80 etkisine sahip %20 eforunuzu tespit edin ve o efora her gün az da olsa yatırım yapın. Bu konunda “%1’in etkisi” konulu videoyu izlemenizi öneriyorum

  %1'in Etkisi

• Geometrik etkisine sahip olabilecek, ve sizi daha da antikırılgan hale getirebilecek becerileri tespit edin

• Yapılacaklar listesini hazırlarken ilk başta en az işlerinizin %30’nu Geometrik hedeflerinize ayırın

1. Bu kavramı “Antikırılganlık” kitabın yazarı olan Nassim Taleb üretiyor ve popüler haline getiriyor. Antikırılganlık konusunda şahsen İnanç Ayar’ın podcast konuşmalarını çok seviyorum. Temel anlatımını link’ten bulabilirsiniz.