Cevabımı 4 farklı kırılımda vereceğim:
Amaç
Yöntem
Kişisel Deneyimim
Özet
1 - Amaç
Eğer amacımız sınav için edatları ve deyimsel fiilleri öğrenmekse, o zaman klasik yöntemle ezberlenebilir.
Eğer amacımız kendi kullanımımız için öğrenmekse, o zaman sonraki adımdaki yöntemi uygulamanızı öneriyorum:
2 - Yöntem
Yabancı Dili öğrenme ve pratiğe dökme sürecini genel olarak iki kırılımda inceleyebiliriz:
Mantıksal Öğrenme & Uygulama
Sezgisel Öğrenme & Uygulama
Mantıksal
Mantıksal öğrenme, dilin kurallarını ve yapılarını sistematik bir şekilde incelemeyi içerir. Özellikle dil bilgisi gibi daha kurallara dayalı konular için uygundur. Bu yaklaşım, aşağıdaki beceri ve konuları içerir:
Dil Bilgisi Kuralları: Zamanlar, cümle yapıları, bağlaçların kullanımı gibi dil bilgisi kuralları;
Kelime Dağarcığı: Kelimelerin anlamları ve kullanımları, özellikle teknik veya akademik terimler;
Okuma Becerileri: Metinleri analiz etme ve anlama, yapısal elemanları tanıma ve metin içerisindeki bilgiyi değerlendirme;
Yazma Becerileri: Dil bilgisi, noktalama ve uygun kelime kullanımını içeren doğru ve etkili yazı yazma.
Sezgisel
Sezgisel öğrenme, genellikle dilin doğal kullanımına dayanır ve öğrencilerin dil bilgisi kurallarını açıkça öğrenmekten ziyade, dil içindeki kalıpları ve kullanımları “hissetmelerini” sağlar. Bu tür öğrenme, aşağıdaki beceri ve konuları içerir:
Telaffuz: Dili doğal ortamlarda sıkça duymak, dilin seslerini ve tonlamalarını içselleştirmek;
İfadeler ve Değimler: Günlük konuşmalarda sıkça karşılaşılan ifadeler ve deyimler, onları doğal bağlamlarında duymak ve kullanmak;
Anlam Çıkarımı: Yeni kelimeler veya ifadelerle karşılaştığında, konteksten anlam çıkarımı yapma becerisi;
Konuşma Akıcılığı: Dilin doğal kullanımını taklit ederek, konuşma sırasında düşünmeden dil kullanımı.
Anadilimizde karşılığı olmayan bazı gramer konuları: Edatların veya Present Perfect gibi gramer konuların bağlama göre doğru kullanımı
Pratik çalışmalar (yazma, konuşma) ve bol bol input (okuma, dinleme, izleme) sayesinde mantıksal kısım, sezgisele geçiş yapıyor ve yabancı dili artık doğal bir şekilde kullanmaya başlıyoruz. Doğal kullanım ise bizde yeni bir "persona" oluşturuyor ve artık "Bir dil bir insan, iki dil iki insan" halini iliklerimize kadar deneyimlemiş oluyoruz. Darısı başınıza :)
Edatlar ve Deyimsel fiiller için pratik öneri:
Deyimsel fiilleri çalışmalarınız esnasında gördükçe ve kendi bağlamlarınızda kullanmayı uygun gördükçe not edin ve yazma çalışmalarınızda kullanın. Yazdıkça yaygın Phrasal Verbs'ler oturacaktır. Süreç yavaş bir süreç ama uzun vadeli hafızanıza sağlam bir şekilde yerleşecek bir süreçtir.
Edatlarla ilgili herhangi bir özel çalışma yapmanızı önermiyorum. Sadece bol bol okuma, dinleme, izleme ve nihayetinde yazma yapın. Yazdıkça ve edatlarla ilgili Yapay Zeka'dan veya Grammarly gibi uygulamalardan geri bildirim aldıkça onlar da oturacaktır. Yani ezber yapmadan, girdi ve geri bildirim sayesinde oturtun.
3 - Kişisel Deneyimim
2014-2016 yılları arasında ücretsiz ders verdiğim 5-10 kişilik sınıflarım vardı. Tek şartım, onlar üzerinden yeni metodlarımı denememdi.
O sınıflarda yaptığım bir çalışmam şöyleydi:
Eğitimin başında, MP3'ü olan 2 sayfalık bir metin veriyordum. Bu metni öğrenciler, anlamaya çalışmadan gölgeleme tekniğiyle sesli okuyorlardı.
Dersler ilerledikçe, öğrenciler metni yavaş yavaş anlamaya başlıyorlardı. Eğitimin sonuna doğru, metin tamamen anlaşılır hale geliyordu.
Speaking aşamasına gelince, öğrencilerim benim onlara öğretmediğim kalıpları ve edatları doğru bir şekilde kullanıyorlardı. Bu kalıpları veya edatları neden bu şekilde kullandıklarını sorduğumda, "Hocam, yakışıyor" cevabını alıyordum. Sonra onların 2 ay boyunca okudukları MP3'li metinleri gösteriyordum. Yani, metindeki kalıplar sezgisel olarak beyinlerinde yerleşmişti.
4 - Özet
Edatları ve deyimsel fiilleri öğrenme, amacınıza bağlı olarak değişir. Sınav içinse, klasik ezberleme yöntemleri kullanılabilir. Günlük kullanım içinse, mantıksal ve sezgisel öğrenme yöntemleri önemlidir. Mantıksal öğrenme dil bilgisi, kelime dağarcığı, okuma ve yazma becerilerini kapsar. Sezgisel öğrenme ise, telaffuz, ifadeler ve deyimler, anlam çıkarımı, konuşma akıcılığı ve anadilimizde karşılığı olmayan bazı gramer konularını içerir. Pratik yapma ve bol bol dile maruz kalma, mantıksal öğrenmeyi sezgisel öğrenmeye dönüştürür ve yabancı dili doğal bir şekilde kullanmayı sağlar.
Aksiyon Adımları:
Amaç belirle: Sınav için mi, günlük kullanım için mi öğreniyorsunuz?
Yöntem belirle: Mantıksal mı, sezgisel mi öğrenme yöntemi kullanacaksınız?
Pratik yap: Okuma, Dinleme, İzleme ve Yazma.
Geri bildirim al: Yapay Zeka veya Grammarly gibi uygulamalardan geri bildirim al.
Süreci tekrarla: Ezber yapmadan, girdi ve geri bildirim sayesinde bilgileri pekiştir.